MUHAMMAD BIN IDRIS AL-SYAFIE, yang lebih dikenali sebagai Imam Syafie, bukan sekadar seorang tokoh ilmu, tetapi sebuah lambang keazaman dan kecintaan terhadap agama Allah.
Beliau dilahirkan pada tahun 150 Hijrah di Gaza, Palestin, tahun yang sama dengan kewafatan Imam Abu Hanifah, seolah-olah memberi isyarat bahawa seorang tokoh besar akan muncul menggantikan seorang tokoh yang lain.
Kehidupannya penuh liku, namun setiap ujian yang dilalui menjadi pencetus semangat untuk kita semua.
Masa Kecil yang Mencabar
Imam Syafie lahir dalam keluarga yang miskin. Ketika beliau masih kecil, ayahnya telah meninggal dunia, meninggalkan ibu beliau sebagai satu-satunya tempat bergantung.
Demi memastikan pendidikan anaknya terjamin, ibunya yang berjiwa besar berpindah kembali ke Mekah, tanah asal keturunan mereka. Di sana, Imam Syafie kecil memulakan langkah pertama menuju cahaya ilmu.
Pada usia tujuh tahun, Imam Syafie telah menghafal al-Quran. Bayangkan seorang kanak-kanak kecil, dalam kesempitan hidup, mampu menghafal kalam Allah dengan sempurna.
Pada usia sepuluh tahun pula, beliau menghafal kitab al-Muwatta’ karya Imam Malik, sebuah kitab yang sangat mendalam dalam ilmu hadis dan fiqh.
Namun, apa yang lebih mengagumkan adalah bagaimana beliau menghadapi kekurangan. Ketika kanak-kanak lain mungkin bermain atau bersenang-lenang, Imam Syafie duduk bersendirian mencatat ilmu pada tulang, pelepah kurma, dan apa sahaja yang ada.
Kecintaannya kepada ilmu mengatasi segala kesusahan.
Kesungguhan dalam Menuntut Ilmu
Imam Syafie bukan sekadar seorang yang cerdas, tetapi beliau juga seorang yang sangat gigih.
Beliau memahami bahawa untuk menjadi seorang alim, pengorbanan adalah kunci. Dalam keadaan serba kekurangan, beliau menghabiskan masa bersama kabilah Badwi di padang pasir untuk mempelajari bahasa Arab klasik.
Beliau yakin bahawa untuk memahami al-Quran dan hadis dengan sempurna, seseorang perlu menguasai bahasa Arab yang murni.
Keazaman beliau begitu kuat sehingga beliau pernah berkata, "Aku tidak pernah kenyang selama 16 tahun, kerana perut yang kenyang menghalang kecerdasan dan menyekat hati dari memikirkan hikmah."
Bayangkan, seorang pemuda sanggup menahan lapar demi ilmu. Inilah tahap pengorbanan yang jarang sekali dapat kita lihat, namun menjadi inspirasi buat kita semua untuk terus berusaha dalam mengejar ilmu.
Berguru dengan Ulama Besar
Dalam perjalanan mencari ilmu, Imam Syafie berguru dengan ulama-ulama besar zaman itu. Di Mekah, beliau belajar dengan Sufyan bin Uyainah dan Muslim bin Khalid al-Zanji, yang mengajar beliau asas fiqh dan hadis.
Namun, yang paling berkesan dalam hidup beliau adalah pertemuan dengan Imam Malik di Madinah.
Imam Malik adalah seorang ulama tersohor, namun beliau tidak pernah menyangka bahawa muridnya, Imam Syafie, akan menjadi lebih terkenal daripada dirinya sendiri.
Imam Malik pernah berkata, "Aku tidak pernah melihat seorang pun yang lebih cerdas berbanding Syafie."
Imam Syafie bukan sekadar belajar daripada Imam Malik, beliau juga membawa ajaran gurunya ke tahap yang lebih tinggi, menggabungkannya dengan ilmu dari guru-guru lain seperti Muhammad bin al-Hasan al-Syaibani, seorang murid Imam Abu Hanifah.
Setiap langkah yang diambil Imam Syafie dalam menuntut ilmu adalah sebuah perjalanan penuh keajaiban.
Beliau mengembara dari Mekah ke Madinah, ke Yaman, Iraq, dan akhirnya ke Mesir. Dalam setiap perhentiannya, beliau bukan sahaja menimba ilmu tetapi juga menyebarkan hikmah kepada umat Islam di setiap tempat.
Karya yang Mengubah Dunia
Imam Syafie bukan sekadar seorang penuntut ilmu, tetapi seorang pembaharu. Karya-karya beliau, seperti al-Risalah dan al-Umm, menjadi bukti ketokohan beliau.
Dalam al-Risalah, Imam Syafie memperkenalkan prinsip-prinsip usul fiqh yang sehingga hari ini menjadi panduan dalam memahami dan mentafsirkan hukum-hukum Islam.
Karya ini adalah revolusi dalam dunia ilmu, menggabungkan pendekatan literal dan rasional dengan begitu sempurna.
Beliau sering kali menegaskan bahawa al-Quran dan hadis adalah sumber utama dalam hukum Islam, namun beliau juga mengiktiraf keperluan akal untuk memahami teks-teks tersebut.
Dalam al-Umm, Imam Syafie menunjukkan bagaimana prinsip-prinsip ini diaplikasikan dalam menyelesaikan masalah-masalah kehidupan.
Setiap bait tulisan beliau dipenuhi dengan hikmah dan kecintaan terhadap Islam, meninggalkan legasi yang terus hidup hingga ke hari ini.
Keperibadian yang Menyentuh Hati
Imam Syafie adalah seorang yang sangat rendah hati. Walaupun beliau sering kali berdebat dengan ulama-ulama lain, beliau tidak pernah bersikap angkuh.
Beliau pernah berkata, "Jika aku berdebat dengan 100 orang yang berilmu, aku akan menang. Tetapi jika aku berdebat dengan seorang yang jahil, dia akan mengalahkan aku."
Kata-kata ini menunjukkan bahawa ilmu perlu disampaikan dengan hikmah dan kasih sayang, bukan dengan kemarahan atau kebencian.
Beliau juga terkenal dengan doa yang menyentuh hati, yang hingga hari ini masih diamalkan oleh ramai orang:
"Ya Allah, jadikanlah aku lebih baik daripada apa yang mereka sangka, ampunkanlah aku atas apa yang mereka tidak tahu, dan janganlah hukum aku atas apa yang mereka katakan."
Ujian dan Kewafatan
Walaupun Imam Syafie dihormati oleh ramai, beliau tidak terlepas daripada ujian. Di Yaman, beliau difitnah oleh musuh-musuh politik dan dipenjarakan.
Namun, beliau tidak pernah berputus asa. Setiap ujian yang dihadapi beliau diterima dengan kesabaran dan tawakal kepada Allah SWT.
Pada tahun 204 Hijrah, di usia 54 tahun, Imam Syafie menghembuskan nafas terakhir di Kaherah, Mesir.
Kewafatan beliau adalah kehilangan besar bagi dunia Islam, namun ilmu dan legasi beliau terus hidup hingga ke hari ini.
Makam beliau di Kaherah menjadi tempat ziarah, sebagai tanda penghormatan kepada seorang ulama besar yang telah mengubah dunia dengan ilmu dan kebijaksanaannya.
Pengajaran dari Kehidupan Imam Syafie
Kehidupan Imam Syafie adalah bukti bahawa kesusahan bukanlah penghalang untuk mencapai kejayaan.
Beliau mengajar kita bahawa ilmu perlu dicari dengan kesungguhan dan pengorbanan. Beliau menunjukkan bahawa rendah hati dan keikhlasan adalah kunci kepada keberkatan ilmu.
Setiap kali kita merasa lemah atau berputus asa, ingatlah kisah Imam Syafie yang menulis di atas tulang dan pelepah kurma, yang menahan lapar demi ilmu, dan yang terus bersabar walau diuji dengan fitnah dan penjara.
Kisah beliau adalah inspirasi abadi, menyuntik semangat kepada kita semua untuk terus berjuang, bukan sahaja untuk ilmu, tetapi juga untuk menjadi insan yang lebih baik di sisi Allah SWT.
Semoga Allah merahmati roh Imam Syafie dan menempatkan beliau bersama para nabi, siddiqin, syuhada, dan solihin. — EdisiRakyat.com, 23 Januari 2025
Post a Comment